Het huwelijk is van inhoud veranderd, mensen blijven samen omdat ze echt iets voor elkaar betekenen. Als dat niet het geval is, wordt een streep onder het verhaal getrokken, ook als het huwelijk heel wat jaren heeft geduurd. Late scheidingen vormen de sterkst groeiende groep binnen het totaal aantal verbrekingen.
[ad#ad1]
Er is een tijd geweest dat echtparen na 25 jaar huwelijk niet meer konden scheiden tenzij van tafel en bed. Terwijl het aantal ‘late scheidingen’ nu juist sterk toeneemt. De Russische president Poetin en zijn ex-vrouw Lyudmila die begin deze zomer het eind van hun huwelijk aankondigden, zitten slechts in de voorhoede.
Dat mensen ook na een lang huwelijksleven gaan scheiden heeft alles met levensverwachting te maken. Vroeger redeneerde men dat als mensen het samen zolang hadden volgehouden dat ook in de resterende jaren wel zou lukken. Nu vinden steeds meer koppels ‘het nog de moeite’.
Wereldwijd is zeven procent van alle vijftigers gescheiden. Het aandeel gescheiden mensen neemt toe met de leeftijd tot 54 jaar om daarna weer te dalen. Iets meer dan de helft van de late scheidingen gebeurt na 25 tot 29 jaar huwelijk, een kwart na een huwelijksleven van dertig tot veertig jaar en een op tien van de late echtscheidingen gebeurt na die lange brok leven samen.
Identiteit verandert
Ontrouw ligt eerder zelden aan de basis van de beslissing van oudere paren om uit elkaar te gaan.
Waarom houden babyboomers, die alles hebben om gelukkig te zijn, het dan toch steeds vaker voor gezien?
Misschien hebben ze, om alles wat ze hebben te vergaren, zo hard gewerkt en geleefd dat ze zichzelf voorbijliepen, laat staan dat ze elkaar als partner tegen kwamen. Tenzij tijdens de zogenaamde quality time waaraan toch altijd een artificieel kantje zit. Of kondigt de komende tijd zich aan als een uitnodiging om nu eindelijk eens zichzelf op de eerste plaats te zetten. Het zou niet eens zo verwonderlijk zijn wanneer de partner dan als een stoorzender wordt gezien.
Het leeglopend huis en de opdoemende pensioenleeftijd vormen dikwijls de trigger voor het besluit om de relatie op te geven. Een mens verandert een beetje met de jaren en naargelang de levensfase waarin zij/hij zit. De beroepsarbeid heeft altijd mee de identiteit bepaald, nu die wegvalt is het zoeken naar een nieuwe bestemming. Met de kinderen die het huis uitgaan, verliezen vrouw en man een stukje van het gemeenschappelijk doel.
Als ze die gebeurtenissen op zich af zien komen, gaat hun wereldje schuiven. Sommige koppels kunnen zich niet voorstellen dat ze tegen elkaar moeten aankijken zonder de buffer van het werk en zonder de kinderen als intermediair. Het ergst is het gesteld wanneer twee mensen zich ingraven in het niemandsland van het stilzwijgen.
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat koppels zich ietwat losgeslagen voelen en niet de tijd of moeite nemen om nieuwe ankerpunten te zoeken.
Als de relatie een leemte vertoont, en welke verhouding tussen twee mensen doet dat niet, droomt men misschien van een andere band die meer voldoening geeft. Een liefde met hoog oplaaiende passie, een verliefdheid die je weer helemaal uit jezelf haalt en de sleur en slenter van het bestaan fel doorbreekt.
Dan begint een zoektocht waarbij trouwens steeds meer vijftig plussers op datingsites terechtkomen. Hun aandeel groeit er twee maal zo snel aan als dat van andere leeftijdsgroepen.
Alleen, een nieuwe relatie beginnen, is in werkelijkheid niet zoals men het zich droomt. Mensen gaan ervan uit dat er ergens wel een zusterziel moet rondzwerven die even zeer haar pendant zoekt. Dat je die vanwege de latente lotsverbondenheid vanzelf op het spoor komt zo gauw je alleen bent en andere hindernissen hebt opgeruimd. Maar dat valt dikwijls tegen. Om de eenvoudige reden dat mensen niet voor elkaar gemaakt worden, dat het altijd een beetje zoeken en ploeteren is. Net zoals dat in de vorige relatie het geval was.
Beter alleen dan in slecht gezelschap
Op die manier blijven heel wat mensen alleen. De scheidende babyboomers vormen dan ook de eerste generatie die zelf het risico neemt om alleen oud te worden. Met alle moeilijke aspecten die daarbij horen, slinkende financiën, meer kwetsbare gezondheid, verminderde mobiliteit en mogelijk eenzaamheid.
Het is nu eenmaal moeilijker om je alleen te handhaven in de levensstroom. Van mensen die samen oud worden, geeft 82 procent aan tevreden te zijn met het leven tegen 71 procent van de alleenstaanden.
Toch kan het positief zijn om uit een relatie te stappen met iemand die je echt niet kan verdragen. Het blijft afschuwelijk om het bed te delen met een gezel die je niet kan uitstaan.
Blijven omdat je bang bent om alleen je dagen door te brengen is niet zinvol. De eenzaamheid binnen een relatie voelt immers dubbel pijnlijk aan. Als je je niet echt met je partner verbonden voelt, kan dat tot angst en depressie leiden. Besluit je toch tot een echtscheiding, dan confronteert die stap je met het feit dat je er hoe dan ook alleen voor staat.
Om het alleen te redden, is een stabiele en sterke relatie met jezelf vereist. Van daaruit is het uitkijken naar nieuwe gemeenschappen van wie de hulp desnoods kan worden ingeroepen. Buren en vrienden krijgen een andere betekenis wanneer je solo door het leven wandelt. Maar gemeenschappelijke vrienden komen in een bijzonder oncomfortabele positie terecht wanneer een koppel gaat scheiden. Of en welke kant ze moeten kiezen, is verre van duidelijk. Dat brengt misschien met zich mee dat scheidende partners ook een stuk vriendschap verliezen. Dan kan het hachelijk worden. Onderzoek wees uit dat kinderen meer voor je klaar staan wanneer je alleen bent door het overlijden van je partner dan wanneer je gescheiden bent.
La tendre guerre
Een huwelijksleven kan lang duren of lang lijken wanneer je samen verschillende levensfasen doormaakt en tegelijk ook elk de meanderende weg van het leven gaat en daarbij een beetje verandert. Maar een kern van de persoonlijkheid blijft bewaard.
Bovendien kun je de veranderende relatie ook helemaal anders bekijken en redenen vinden om de vertrouwde compagnon de route vast te houden. Vertrouwdheid wordt immers belangrijker met de jaren en een waarde op zich.
Ook volwassen kinderen vinden het, ondanks hun nieuwe thuis, prettig om in het ouderlijk huis een rustpunt te vinden. En dan zijn er eventueel nog de kleinkinderen voor wie grootouders een wereldje apart toveren. Het is een bijzonder charmante ervaring om samen met de kinderen, hun partners en kleinkinderen een grote familie te vormen met een nieuwe dynamiek.
Redenen genoeg om de betekenis van het huwelijk toch te doorgronden en eventueel professionele hulp te zoeken voor men een onomkeerbare beslissing neemt.
Of te luisteren naar Jaques Brel in ‘La Chanson des Vieux Amants’.
Bien sûr, nous eûmes des orages
Vingt ans d’amour, c’est l’amour fol
Mille fois tu pris ton bagage
Mille fois je pris mon envol
(…)
Nous protégeons moins nos mystères
On laisse moins faire le hasard
On se méfie du fil de l’eau
Mais c’est toujours la tendre guerre
[ad#ad3]