donderdag 23 december 2010 – (Marleen De Geest) – Wat een triviale tijd moet 2010 geweest zijn als ’tentsletje’ het op de Van Dale site als ‘woord van het jaar’ haalt?
[ad#ad1]
We weten inmiddels wel waar het tentsletje voor staat. Als ze tot het woord van het jaar wordt gekozen is ze een kind van haar tijd. Het nieuwe begrip verwijst nochtans naar oude gewoonten en impliceert een haast lieflijke, hoewel misschien vermeende, vrijwilligheid. Dus dat is niet het euvel.
Het woord werd in de categorie jongerentaal verkozen terwijl voor lifestyle o.m. cougar was genomineerd.
Het Vrouwen Overleg Komitee (VOK) ergerde zich aan de seksistische kant van de zaak. Het uitverkoren tentsletje, en de cougar eveneens, zwemen inderdaad naar de dubbele moraal van de 19 de eeuw, waarbij vrouwelijk exuberant seksueel gedrag wordt bestraft en maatschappelijk afgekeurd en mannen om zich heen mogen grijpen zoals het hen uitkomt. Het een kan nu eenmaal niet zonder het ander. Waarom is er dan geen woord voor de jongens die het tentje induiken of de jonge mannen die oudere vrouwen seksueel van dienst zijn?
Geheel toevallig beluisterde ik afgelopen weekend een lezing van Gerard Mortier, gewezen intendant van operahuis de Munt en huidig directeur van de opera te Madrid, onder de titel ‘Vermoeidheid, cultuurpolitiek in Vlaanderen’. Het eerste deel van de titel, en enkel daarop inspireer ik mij, slaat op de huidige tijdsgeest. Mensen hebben het gevoel dat zo goed als alles aan het schuiven is. De suprematie van het westen loopt af. Bovendien heeft ongebreideld liberalisme, zowel economisch als ethisch, de plaats ingenomen van een soort van beschaving die boven het individu uitging. Mensen mogen en moeten nu over alles zelf beslissen. Daaruit ontstaat een vermoeidheid, mensen hebben geen zin meer om zich te engageren en zijn vooral toeschouwers. Niet eens van het algemeen toneel maar wel van de achterkamers, van wat er achter de schermen gebeurt, van wat zich in de tentjes afspeelt misschien ook.
Wezenlijk is dat het probleem met het ’tentsletje’, het woord is van een speelse lichtheid die verraadt dat veel houvast verloren is en de tijd dus doelloos moet worden zoek gemaakt. Eigengereidheid en slaafsheid zijn niet langer tegengestelden, uitgerekend zij gaan hand in hand. Ieder leeft zijn leven en laat zich niets voorschrijven maar bij gebrek aan individuele inspiratie gelden ’trends’ als nieuwe wetten of normen. En daarin is weinig plaats voor traagheid, bezieling, romantiek of, en dan wend ik me nog een keer naar Gerard Mortier, voor melancholie. ‘Melancholie’, een gevoel dat door Mortier als drijfveer van kunst, maar waarom ook niet van het leven, wordt gezien. Melancholie als gevolg van het inzicht dat we niet alles kunnen afwerken binnen de tijd die ons is toegemeten. Maar precies die beperking zet ons aan om het maximale te realiseren. Dat kan niet zijn wat het tentsletje bedoelt, toch?
[ad#ad3]