Mindfulness helpt tegen psychisch leed bij jongeren, is de bijna euforische vaststelling van recent onderzoek van de KULeuven. Meteen wordt gespeculeerd over de mogelijkheid om mindfulnesstraining op de middelbare school te introduceren. Kwestie van jongeren preventief en in groep aan te pakken. Mindfulness of elke andere vorm van meditatie die erop neer komt dat je als mens bewust met gebeurtenissen en gedachten omgaat, is een levensstijl. Willen en kunnen scholen aan die grondige verschuiving in de ‘minds’ meewerken?
[ad#ad1]
De zorgeloosheid van de jeugd is een fabel. Jonge mensen leven niet in een apart wereldje maar gaan mee in de turbulentie in hun dichte of ruimere omgeving. Vandaag wordt onder ogen gezien dat depressies al op jonge leeftijd kunnen voorkomen. Splinternieuw onderzoek van de KULeuven stelde vast dat mindfulnesstraining jongeren tegen al te groot psychisch leed zou beschermen.
Dat mindfulness de terugval in een depressie bij volwassenen met de helft vermindert, was al eerder wetenschappelijk vastgesteld. Met de steun van vzw ‘Ga voor Geluk’ en de hulp van het Instituut voor Aandacht en Mindfulness, bekeek de KULeuven bij vierhonderd Vlaamse jongeren in middelbare scholen het effect van deze meditatietraining. En het resultaat valt positief uit, al moeten de gedetailleerde bevindingen nog worden gepubliceerd.
Loslaten
Het hoeft ook niet te verbazen dat mindfulness een balsem is voor de geest. En al helemaal niet dat het psychisch leed op afstand houdt. Afstand is precies het mechanisme dat een rol speelt.Iedereen die een beetje ervaring heeft met piekeren, en wie heeft dat niet, weet dat je al snel in een tunnel terechtkomt. Met wat geluk schijnt aan het eind van de rit de zon maar onderweg kun je er niet uit ontsnappen.
Gedachten die niet worden onderbroken, leiden een eigen leven en nemen je mee op sleeptouw. In het ergste geval zorgt het autonoom zenuwstelsel ervoor dat je er fysieke klachten bovenop krijgt die op hun beurt nieuwe zwarte gedachten oproepen.
Mindfulness wil dat proces doorbreken, precies door naar je gedachten te kijken en het proces van somberte bewust mee te maken. Wie dat een paar keer doet, ontcijfert zijn eigen spleen, depressie en, waarom niet, zijn eigen tevredenheid en geluk. Meditatie verlegt de banen in de geest en de prioriteiten in de ziel.
Want wat er vooralsnog niet is bij verteld, is dat met een regelmaat naar jezelf terugkeren op zich al een bron van rust en innerlijk comfort vormt. De ervaring bestaat erin dat de omgeving wat verstilt en overbodig wordt omdat blijkt dat je alles in jezelf hebt om je goed te voelen.
Het is niet spiritueel, of misschien wel, maar dat doet er volstrekt niet toe. Maar het is wel ver van onze ratrace zoals we hem kennen en zoals die ook op scholen heerst. Het ligt ver van het steeds meer moeten, kunnen, kennen, verzamelen, bezitten, controleren, verlangen en verliezen.
Het vormt een nulpunt dat de geest verfrist en bevrijdt. Van daaruit kan een mens met vernieuwde belangstelling en energie steeds weer vertrekken en des te meer doen zonder almaar te willen presteren.
En nu is het de vraag of scholen zich in dat programma van loslaten willen inschrijven. Scholen wensen immers de voorafspiegeling te zijn van de samenleving waar ze jongeren op voorbereiden, eerder dan de bakermat van een nieuwe, ietwat contemplatieve, levenshouding.
[ad#ad3]