(Chris Vermuyten) Met de nieuwe roman van Jolien Janzing, ‘De Meester’ gaan we een stap terug in de tijd. Niet alleen het verhaal speelt zich af in de negentiende eeuw, Janzing vertelt het ook op een negentiende-eeuwse manier. Ze gebruikt voor het hele boek het alwetend vertelstandpunt, en spreekt de lezer af en toe rechtstreeks aan. Alsof ze ’s ons avonds aan de haard een verhaal vertelt. Dat is best bevreemdend in het begin, een beetje lachwekkend zelfs, maar het creëert ook een intiem sfeertje waar je helemaal in opgaat.
Tussen 1842 en 1844 verbleven twee van de vier Brönte kinderen, Charlotte (Jane Eyre) en Emily (Wuthering Heights), in het Brusselse pensionaat Héger. Bedoeling was hun Frans bij te spijkeren, om later een eigen pensionaat in hun thuisomgeving op te zetten. De school stond onder leiding van Madame Claire Héger, een elegante, permanent zwangere Brusselse dame. Haar echtgenoot, Constantin Héger, stond in voor de Franse les. Charlotte, die weliswaar al 24 is, valt als de eerste de beste puber als een blok voor de erudiete Constantin, die zich de jonge belangstelling graag laat welgevallen. Aan Emily gaat het hele Brusselse avontuur voorbij, ze is stug en eenzelvig, misschien zou ze tegenwoordig wel het etiket ‘autistisch’ opgeplakt krijgen. Of het tussen Charlotte en Constantin ook daadwerkelijk tot een ‘affaire’ komt, wordt niet echt duidelijk, Charlotte stuurt er in elk geval onverbloemd op aan.
De Brusselse opleiding is taalkundig een succes, beide meisjes leren binnen de kortste tijd vloeiend Frans spreken. Alleen voor Charlotte komt er een korte vervolgopleiding. Om de kosten te dragen –de Bröntes zijn niet meteen welstellend-, geeft ze in het pensionaat Engelse les. Tot Charlotte al te opdringerig wordt, mijnheer Héger stevig op de rem gaat staan, en Charlotte haar ontslag indient. Terug in Engeland, schrijft ze vanuit haar kille Spartaanse huis steeds wanhopiger passionele brieven naar haar Constantin. Maar ook dat bloedt dood. Van het oorspronkelijke opzet, een eigen pensionaat te beginnen, is nooit wat terecht gekomen. De ’affaire’ met Constantin vertaalt ze naar literatuur: Jane Eye, met mijnheer Rochester in de rol van Constantin.
De Meester bevat naast de deels fictieve, deels authentieke geschiedenis van de Bronte-zusjes ook het verhaal van Arcadie de minnares van Koning Leopold 1. Het brengt een boeiend contrast tussen de verafgoding en de vooral platonische liefde die Contantin te beurt valt en de puur berekende en fysieke verhouding tussen Arcadie en Koning Leopold 1. De roman had echter wel aan impact gewonnen, indien dit deel meer uitgewerkt was, en een meer deel van het boek had uitgemaakt. Nu blijft het een soort van parenthese.
Jolien Janzing, een Nederlandse journaliste die in Vlaanderen woont en o.a. voor Humo schrijft, heeft met De Meester een mooie roman afgeleverd. De lezer moet geen vernieuwende vertelstijl verwachten, tenzij de vernieuwing ligt in het teruggrijpen naar het verleden. En dat doet Janzing uitstekend.
De meester
Jolien Janzing
Uitgeverij: Arbeiderspers
272 blz
19,95€