Hoeveel ontrouw kan een relatie verdragen? Dat is de vraag in de opera ‘La Dispute’ van Benoît Mernier die in de Brusselse Munt wordt gecreëerd. Er wordt een soort van labo opgezet waarin mensen met de liefde kunnen experimenteren.
[ad#ad1]
Ontrouw is van alle tijden en de vraag hoe mensen ermee omgaan werd nog niet consistent beantwoord. Al zijn er talloze pogingen om te achterhalen wat liefde en verlangen precies aanrichten. De Franse schrijver en journalist Marivaux schreef er in 1744 het stuk ‘La Dispute’ over. Op die basis maakten Ursel Hermann en Joël Lauwers een libretto waarbij de Belgische componist Benoît Mernier de muziek schreef.
Een ouder paar, Prince en Hermiane kibbelen voortdurend zonder de knoop door te hakken. Voor Hermiane is de zoveelste affaire van Prince nochtans een druppel die de emmer dreigt te doen overlopen.
De liefde als unieke passage
Om eruit te komen mogen Prince en Hermiane toekijken hoe twee andere koppels de liefde beleven. De paren worden gevormd door vier jonge mensen die geïsoleerd, zelfs weg van de beschaafde wereld zijn opgegroeid. De goden Cupido en Liefde sturen hen aan en het is de vraag of de trouw en de tederheid het van de passie kunnen winnen. Want na een tijdje begint een van beide jonge vrouwen een verhouding met de man van het andere koppel.
In het Franstalige magazine Pyschologies commentarieert relatietherapeute Edith Goldbeter de verhaallijn en zet ze af tegen de ervaringen in haar kabinet. Goldbeter stelt dat het verhaal wel bijzonder artificieel is. De jonge mensen leefden geïsoleerd en hebben daardoor niet van hun ouders of de omgeving kunnen leren hoe anderen met de liefde omgaan. Bovendien hadden ze niet bepaald veel keuze terwijl in het werkelijke leven de vraag speelt, waarom kies je uit duizenden anderen precies die vrouw of man uit.
De overeenkomst met de realiteit bestaat hierin dat verliefde mensen hun liefdesverhaal wel degelijk als uniek beleven. Ze kunnen zich amper voorstellen dat andere stellen net zoveel van elkaar houden als zij het doen. De exclusiviteit, het idee dat zij de ultieme liefde beleven, maakt het verlies dan ook zo pijnlijk als het voorbij is. Ontrouw is een catastrofe, meent Goldbeter. En daar moet over worden gerouwd. Een koppel dat breekt moet voorzichtig en stelselmatig ont-hechten. Dat geldt ook in echtscheidingen.
Sensualiteit of vertrouwdheid
Dikwijls, en helemaal in het geval van ontrouw, storten mensen zich te vroeg in een volgende relatie en slaan ze de periode van rouw over. Ze willen heel vlug bewijzen dat in de nieuwe verhouding alles beter gaat. Maar dat breekt ze later zuur op. Wat niet betekent dat ze nog verliefd zijn of zelfs nog van de vorige partner houden. Het gaat gewoon om onverwerkte pijn.
De componist Mernier meent dat Marivaux heeft willen aangeven dat de rede niets heeft in te brengen als het over hartsproblemen gaat. De therapeute heeft daarover haar twijfels. Trouw komt voort uit de rede, uit de behoefte van mensen aan comfort, veiligheid en zekerheid.
Sommige mensen houden van de liefde zelf, ze houden ervan geliefd te zijn. Dat is een beetje het geval wanneer de koppels tussen de vier jonge mensen in het stuk zich eerst vormen. Ze houden van elkaar op een sensuele manier, van de aanrakingen, de aanwezigheid van de ander. Of ze echt zoveel om de ander geven, is niet duidelijk.
Ondanks de grillen en het eeuwige dispuut hebben Prince en Hermiane een veel steviger band die ze niet willen of kunnen verbreken. Wat volgens Goldbeter niet wil zeggen dat de rek eindeloos is, soms is de zoveelste ontrouw inderdaad dat wat de schakel doet breken en dan is er geen weg terug. Ook gebeurt het dat partners onwillekeurig een zekere afstand bewaren. Vooral mensen die vroeger verlies leden en daardoor onveilig gehecht zijn, nemen het zekere voor het onzekere. Ze geven zich niet helemaal in de relatie zodat de liefde hen niet meer zo fataal kan kwetsen.
[ad#ad3]