Intuïtief denken we dat mensen die goed voor zichzelf zorgen en meer nemen dan ze geven het meest succes boeken. In zijn boek ‘Give and Take: A Revolutionary Approach to Success’ legt Adam Grant, Amerikaanse organisatiepsycholoog en Wharton professor, uit dat het even anders ligt en hoe ingewikkeld de samenwerkingsmodellen in werkelijkheid zijn.
[ad#ad1]
Uit een portret van Adam Grant, Amerikaanse organisatiepsycholoog en Wharton professor, in de New York Times blijkt hoezeer de man zelf bereid is tot geven. Zijn vrouw verzucht dat ze hem vaak vraagt om toch maar eens ‘neen te zeggen’. Grant lijkt er gewoon niet toe in staat, hij is er altijd voor anderen.
Daarmee distantieert hij zich duidelijk van de uitspraak van de schrijver Mark Twain over diplomatie, ‘neem tien maal meer dan je geeft’. Grant lijkt er bovendien niet mee bezig te zijn of al dat geven en helpen hem iets oplevert. Toch heeft hij voor zijn boek ‘Give and Take: A Revolutionary Approach to Success’ zijn eigen ingesteldheid als uitgangspunt genomen en met diepgaand studiewerk aangevuld.
Motivatie, competentie en opportuniteit worden algemeen als drie cruciale factoren voor succes gezien. We moeten met andere woorden hard werken, talent en geluk hebben. Maar de manier waarop we met andere mensen omgaan, is minstens even veel van belang, aldus Grant. Telkens we tegenover de andere staan, moeten we afwegen of we zoveel mogelijk willen binnen rijven of we integendeel wensen bij te dragen zonder over de return te piekeren.
Matchen
De ‘nemers’ trachten in elk geval de wederkerigheid steeds in hun voordeel te laten overhellen. Hun belang komt voor dat van de anderen, hun wereldbeeld is competitief en ze willen voortdurend de anderen overklassen en hun competentie bewijzen. Nemers promoten zichzelf omdat ze vrezen dat niemand anders voor hen zal opkomen.
De gevers zijn op de werkplek een eerder zeldzame soort. Ze wensen meer te geven dan ze nemen en focussen zich op wat de ander van hen nodig zou kunnen hebben.
In beide gevallen gaat het echter niet om geld, zo onderstreept Grant. Wel om strategische acties die de ander vooruit kunnen helpen. De nemer gaat enkel tot de actie over wanneer hij er zelf meer voordeel uit haalt dan ze hem kost.
De gever treedt op telkens het voordeel voor de ander groter is dan de persoonlijke kost of hij denkt zelfs niet na over wat zijn inzet is. Hij, of zij natuurlijk, is genereus in het delen van tijd, energie, kennis, vaardigheden, ideeën en interessante connecties.
In de privé-sfeer zijn de meeste mensen gevers, zo citeert Grant de professor psychologie aan Yale, Margaret Clark. En op de werkplek zijn er weinig pure gevers of nemers. De meeste mensen hanteren een derde stijl die ‘matchen’ heet. Daarbij wordt naar een evenwicht tussen geven en nemen gezocht. Relaties worden gedomineerd door een uitwisseling van gunsten op een eerlijke basis.
De stijlen worden ook door elkaar gebruikt en kunnen variëren naargelang de rol die men speelt. Misschien is men bij salarisonderhandelingen een nemer, bij het mentoren een gever en een matcher als men met een collega samenwerkt. Toch valt er bij een bepaalde persoon meestal een primaire en meest voorkomende stijl te onderkennen.
Gevers verspreiden succes
Welke stijl brengt u het verst? De drie stijlen hebben natuurlijk voor- en nadelen, zo weet Grant. Uit research blijkt nochtans dat gevers het minst succesvol zijn. Zo is er een studie bij 160 ingenieurs in Californië die aantoont dat gevers het meest fouten maakten en het minst aantal technische taken, ontwerpen en rapporten afwerkten. Ze misten deadlines en verkwistten geld.
Gevers bleken namelijk te zorgzaam en verloren hun eigenbelang uit het oog. Gevers zouden dan ook veertien procent minder verdienen dan nemers.
Deze vaststelling haalt ons rechtvaardigheidsgevoel wel degelijk overhoop. Grant is dan ook blij te kunnen melden dat andere gevers zich aan de top van de succesladder bevinden. Het zijn de nemers en de matchers die ergens halfweg stokken.
Succesvolle gevers zijn namelijk even ambitieus als nemers en matchers. Alleen proberen ze hun doel op andere manieren te bereiken. Het succes van de ambitieuze gevers verspreidt zich als rimpels op een kalm wateroppervlak. In plaats van waarde voor zichzelf op te eisen, creëren ze er voor de hele omgeving.
Als nemers scoren, verliezen anderen. Die benijden de winnaars en zoeken naar het juiste moment om hen op hun beurt een voetje te lichten.
Voor Grant, die behalve professor ook consultant is, is geven een soort van credo. Nooit heeft zijn gulheid hem in zijn productiviteit belemmert. Hij adviseert bedrijfsleiders dan ook om een werksfeer te scheppen waarin mensen aangezet worden om elkaar zoveel mogelijk te helpen. Het werk wordt dan intrinsiek interessanter en loopbanen ontplooien zich vlotter. Tenslotte vinden medewerkers dit meer lonend dan een pure salarisverhoging.
[ad#ad3]