vrijdag 23 december 2011 – (Marleen De Geest) – Een onaangeroerd dorp onder dikke lagen sneeuw, na onafgebroken sneeuwval van weken. Sneeuw stapelt zich op tegen vensters en deuren en uitgegraven paadjes sneeuwen meteen weer dicht. Uiteindelijk blijven de meeste mensen binnenshuis en wagen nog slechts zonderlingen zich buiten om het dorp van eten te voorzien en post te bedelen.
[ad#ad1]
Zo een zonderling is Katri Kling, in een Fins kustdorpje tijdens een lange donkere winter maakt zij nog steeds wandelingen tot aan de vuurtoren met haar hond zonder naam. De mensen kennen haar, de jonge vrouw heeft veel geschillen tussen de dorpelingen opgelost, altijd slaagt ze erin een conflict, meestal over geld, te ontrafelen. Nooit is er een winnaar en beide partijen hebben telkens het gevoel dat ze een klein maar pijnlijk verlies lijden terwijl de situatie toch recht is gedaan.
Die uitkomst is Katri’s verdienste, dat begrijpen ze wel, ook al blijft het een vreemde vrouw met bijna gele ogen terwijl iedereen in het dorp blauwe ogen heeft. En met een hond die ze weigert een naam te geven. Op een dag, of misschien broedde Katri al lang op het plan, zet ze haar gedachten op het huis van de kunstenares Anna Aemelin. Anna maakt aquarellen van het bos, vooral van de ondergrond, het mos en de blaadjes en de minimale wereld die zich daar bij nader inzien ontplooit. Maar ’s winters blijft Anna binnen omdat de bodem van het bos dan onder dikke pakken sneeuw wacht tot het lente wordt.Katri bedenkt dat ze graag bij Anna Aemelin zou intrekken, in haar huis aan de rand van het bos. Katri meent dat het een veel betere woonst zou zijn voor haar en haar broer Mats dan de vrieskoude zolderkamer die ze nu samen met de hond bewonen. Katri zorgt voor haar broer sinds hij zes is, geen van beide ouders is nog in de buurt. Mats is een wat aparte jongen die graag avonturenverhalen leest en duizend tekeningen maakt van de boot waarvan hij droomt.
Samen met het nodige eten en de post infiltreert Katri stilaan in Anna’s huis. Het is een behoedzame operatie en vergt een list. Want Katri maakt Anna ook een beetje bang: ‘Do you know, miss Kling, you’re a very unusual person. I’ve never met anyone so terribly – and I use the word in the sence of frightening – so terribly honest. I want you tot listen, now, because I think what I have to say is important. You’re young, and perhaps you don’t yet know so much about life, but believe me, almost everyone tries to play a part, to be what they’re not.’
Ongenadig duel
Maar eenmaal er goed en wel gevestigd, wint Katri gestaag terrein en dringt ze Anna terug. Zo ver tot die zich afvraagt of ze ooit nog wel naar buiten wil om de bodem van het bos te gaan schilderen.
Even langzaam verliest Anna haar gelatenheid en biedt ze weerwerk. Ze raakt Katri op de plekken die haar het meest eigen zijn, ze wint het hart van haar broer Mats vanwege hun gedeelde liefde voor avonturenverhalen en ze maakt zich meester van de hond zonder naam. De enige die Katri aan de voet en zonder weerstand overal volgde en die geen twee meesters kan dienen.
Met de ‘True Deceiver ‘ schreef de Finse auteur en grafisch kunstenares Tove Jansson een bevreemdend verhaal. In haar boeken voor kinderen, de Moeminverhalen, worden de meest kleurrijke en verrassende figuren samen gehouden door wijsheid, warmte, vriendschap en humor. Enige kilte komt van de buitenwereld maar die kun je op een afstand houden. Ook in ’the Summer Book’ en ‘The Winter Book’ voert liefde voor de natuur de boventoon en als mensen niet altijd Tove Janssons beste vrienden zijn laat dat zich slechts heel subtiel tussen de regels lezen.
In ‘The True Deceiver’ laat Jansson de twee vrouwen in de besloten dorpsgemeenschap elkaar, zij het op een ingehouden en omzichtige manier, ongenadig bekampen. En ook in deze ontknoping blijken er geen winnaars te zijn en hebben beide vrouwen meer dan een beetje van zichzelf verloren, het meest nog de door verantwoordelijkheidsgevoel gedreven Katri, een leitmotiv dat weegt als lood.
‘The True Deceiver’ is een precieuze karakterschets, een mooi winterboek zonder enige kitsch om in een ruk uit te lezen bij een warm vuur.
‘The True Deceiver’ is uitgegeven bij ‘A Sort Of Books. ISBN 978-0-954-89957-8
[ad#ad3]